Seryjni mordercy #3 Karol Kot: „wampir z Krakowa”

Żeby nam się przypadkiem nie wydawało, że zwyrodnialcy rodzą się tylko gdzieś tam hen i – my, naród wybrany – jesteśmy bezpieczni, postanowiłam przybliżyć dziś sylwetkę seryjnego mordercy z naszego własnego podwórka. Karol Kot (1946-1968), maturzysta z Krakowa, w latach sześćdziesiątych trzymał całe miasto w szachu. Nazywano go „wampirem”, mordował bowiem dla samej przyjemności zabijania.

Karol Kot wychowywał się w normalnej rodzinie, w kamienicy na krakowskim Kazimierzu. Z matką miał świetny kontakt – była wyrozumiała i opiekuńcza – z ojcem rozmawiał niewiele, ten pracując na rodzinę zwyczajnie nie miał dla syna czasu. W szkole uczył się średnio i był raczej odludkiem. Na dokładkę nadpobudliwym odludkiem – jego reakcje były niewspółmierne do bodźców (zdarzało mu się także podduszać kolegów) – co spowodowało, że stał się celem szkolnych drwin i żartów. Koleżanki bały się go, gdyż dotykał ich „niestosownie” i lubił je straszyć, ich lęk i piski go podniecały. Nie wyszedł nigdy poza etap ciągnięcia dziewcząt za warkocze, a takim „odważnym” zachowaniem maskował swoją chorobliwą nieśmiałość. W stosunku do nauczycieli był usłużny i grzeczny, nawet donosił na innych uczniów. Przezywano go: Krwawym Lolem, Lolo Rozpruwaczem i Lolo Pirotechnikiem. Nikt jednak w najśmielszych wyobrażeniach nie przypuszczał do czegochłopak jest tak naprawdę zdolny. Nikt nie spodziewał się także, do czego zainspiruje go wycieczka do obozu koncentracyjnego Auschwitz w Oświęcimiu. Opisy tortur spowodowały, że zaczął wymyślać własne, o wiele okrutniejsze. W swoich śmiałych wyobrażeniach był urządzającym okrutne rzezie komendantem w obozie. Wymyślił nawet pewne udogodnienie dla żołnierzy: chciał obciętymi piersiami wypełnić hełmy, by te nie uciskały ich głów.

W domu jego ofiarą była siostra i jej koty. Znęcał się nad młodszą o osiem lat siostrzyczką, bijąc ją czym popadło: rękami, paskami, kablami i wieszakami. Raz prawie wybił jej oko. Gdy nie było w domu rodziców, wprowadzał wojskowy dryg i zamykał ją w pokoju, jak żołnierza w karcerze. Mimo to, na swój pokraczny sposób ją kochał. Podczas zeznań powiedział bowiem, że jedyne kobiety, których by nie zabił to jego siostra i kuzynka.

Fascynowało go wszystko, co było związane z wojskowością, miał także obsesję na punkcie noży i militariów. Należał także do klubu strzeleckiego Cracovia i był jednym z najlepszych członków. Trener wyróżniał go i stawiał za wzór swojemu synowi, dał mu nawet klucze do magazynu pełnego broni – co mogło doprowadzić do tragedii. Trenerowi dużo pomagałem. Bywałem u niego w domu. Miał on syna jedynaka i nieraz mówił do niego „…popatrz, bierz przykład z Karola, chcę żebyś był taki, jak Karol”. Kiedy coś przeskrobał, to trener kazał mi go karcić, nieraz więc złoiłem mu skórę. Trener był mądry chłop, literat i malarz, ale nie wiedział, ze jego syneczek był na mojej liście straceń, tyle że nie na medalowym miejscu.

Tego świetnego strzelca najbardziej pociągały jednak noże. Kolekcjonował je i nawet sam projektował. Wciąż też się nimi „bawił”. Nóż to byłem ja. Stale mnie coś ciągnęło i namawiało, abym spróbował jak nóż wchodzi w ciało człowieka. Bałem się jednak. Obawa przed karą hamowała mają rękę, bo wiedziałem, że za to wieszają. Nic jednak nie powstrzymało go od patroszenia zwierząt i dokonywanie ich sekcji. W domu dla niepoznaki udawał, że nie jest w stanie zabić karpia czy kury, (ale pamiętajmy, że znęcał się nad kotami siostry – kopał je, uderzał nimi o ściany – czego ta była świadoma). Zabijałem potem żaby, kury, gawrony, krety i cielęta. Matka o tym nic nie wiedziała, a dla niepoznaki odmawiałem jej zabicia ryby czy drobiu na obiad, choć to powstrzymywanie się dużo mnie kosztowało, bo przecież tak lubiłem wydłubywać oczy ptakom, pruć ich flaki i lizać krew. Ta na pozór normalna rodzina wyjeżdżała regularnie na wakacje do Pcimia. Tam Karol uwielbiał obserwować jak rzeźnicy zabijają zwierzęta. Ci, znając już dobrze chłopaka, dla zabawy dawali mu do picia świeżą krew. To prawdziwy napój bogów. Świadomość, że pijesz krew, która przed chwilą była żywa, to coś wzniosłego. Wy, którzy zostajecie wśród żywych, nie pojmiecie tego, zrozumieć to mogą tylko wybrani. Ja byłem naznaczony  na tej ziemi, aby to odczuwać i sycić swój organizm odchodzącym życiem innych istot.

W 1964 uległ pokusom. 21 września próbował po raz pierwszy zabić człowieka. Na swoją ofiarę czekał w kościele Sercanek. Pech chciał, że była nią starsza kobieta (Helena W.), która przeżyła atak. Nie zauważyła nawet, że jest ranna, myślała, że ktoś uderzył ją w plecy. Dopiero, gdy wracała do domu, przechodnie zwrócili jej uwagę, że krwawi, więc poszła na pogotowie, gdzie zdiagnozowano pchnięcie nożem (Nie ma to jak ten „przedwojenny materiał”). 23 września Kot napadł na kolejną staruszkę (Franciszka L.), ta również przeżyła, została jednak do końca życia inwalidką. Tydzień później znów zaatakował, tym razem starsza kobieta (Maria P.) zmarła. Karol po każdym ataku zlizywał z noża krew ofiary. Wściekał się, gdy ojciec komentował wiadomości na temat tych napadów, mówiąc, że ich sprawca to „drań”. Kot uważał bowiem, że nie zrobił NIC złego! Dobrem jest to, co sprawia przyjemność, w takim razie, skoro zabijanie dawało mi zadowolenie, więc jest dobrem, a ja porządnym człowiekiem (…) To, że mordowałem niewinnych, to moja osobista, prywatna sprawa. Swoich działań z „nożem” zaprzestał jednak na prawie dwa lata.

Sprawcy tych trzech napadów nie odnaleziono, więc sprawy umorzono. W tym czasie Karol Kot zainteresował się truciznami. Nie szło mu z nimi jednak najlepiej. Na zatrute piwo postawione w widocznym miejscu nie znaleźli się amatorzy, zatruta herbata w termosie szkolnego kolegi – Jana Książka – śmierdziała zanadto, więc ten ją wylał (Kot przesadził z arsenianem sodu) a zatruty ocet w barze, też nikogo nie uśmiercił. Zrażony brakiem efektów, zaczął szukać innych „podniet”. Postanowił poeksperymentować z ogniem i w efekcie dopuścił się 10 podpaleń.

Nie potrafił całkowicie zrezygnować z noży – to było jego prawdziwe „powołanie”. 13 lutego 1966 jedenastoma ciosami zabił jedenastoletniego Leszka C, który samotnie jeździł sobie na sankach. Kot wracając do domu, niesamowicie podekscytowany i usatysfakcjonowany swoim „wyczynem”, kupił sobie w nagrodę ciastka. Dziwię się ludziom, że narzekają i unikają 13-tego, a tymczasem okazuje się, że 13-ty może być wspaniałym dniem. Następnego ataku dopuścił się 12-go kwietnia 1966 roku. Chciał zabić nauczycielkę polskiego, która zabrała mu w szkole ulubiony nóż. Kobietę uratowało zebranie, nie wróciła bowiem do domu na czas. Kot nie doczekawszy się nauczycielki, rzucił się na przypadkową ofiarę. Niestety była nią ośmioletnia Małgosia, która postanowiła wyjść do skrzynki na listy – zadał jej kilkanaście ciosów nożem. Dziewczynka cudem przeżyła.

Śledztwo było trudne. Agresor nie miał określonej motywacji: raz napadał staruszki, raz dzieci. Raz zadowalał się jednym ciosem, innym razem napadom towarzyszyło zjawisko „nazabijania” (overkill – zadawanie więcej ciosów niż to potrzebne do uśmiercenia ofiary, takie zachowanie wskazuje na wyjątkową agresję psychiczną sprawcy). Długo nie potrafiono wszystkich tych spraw powiązać.  Jak to jednak bywa, zgubiła złoczyńcę miłość. 22 letnia Danuta W. studentka ASP należała również do klubu strzeleckiego Cracovia. Często broniła Karola, przed kolegami, którzy go wyśmiewali. On uznał więc, że jest jego dziewczyną. Miał do niej zaufanie, opowiadał jej o swoich zabawach z trucizną. Raz przystawił jej nóż do gardła, ale uznała to za żart i zaczęła się śmiać – to uratowało jej życie. Jej zeznania zaintrygowały policjantów i zaczęli obserwować Karola. Aresztowano go tuż po maturze w lipcu 1966 roku. Na rozprawie zachowywał się co najmniej dziwnie: wygłupiał się i machał do kolegów.

Kompleks wybrańca, sadyzm, bezkrytyczność nie wystarczą jednak do tego, by określić kogoś mianem psychopaty. Jarek Stukan dowodzi, że Karol Kot zarazem był nim i nie był: Karol Kot mógł cierpieć na zaburzenia charakteropatyczne, których przyczyną była nieprawidłowa praca mózgu. Nie był ostrożny (opowiadał na prawo i lewo o swoich upodobaniach i celach), wierzył w to, że nie robi nic złego (psychopata rozróżnia dobro i zło i dokonuje świadomego wyboru między nimi), wzruszał się zeznaniami kolegów, nie cechował go makiawelizm, a wręcz nadmierna szczerość. Biegli orzekli u Kota pełną poczytalność (dziś z całą pewnością skupiono by się raczej na zaburzeniach osobowości). Skazano go na karę śmierci, stracono go 16 maja 1968 roku w Mysłowicach. Podczas sekcji zwłok okazało się, ze Karol miał rozległego guza mózgu.

Zbrodniarz i jego podejście do własnych czynów, skupiły na sobie uwagę różnych twórców. „Życie po życiu” Karola Kota, nie skończyło się jednak na książkach i filmach o nim (Był sobie chłopiec dla kanału Discovery, Lolo Marta Szreder) i wierszach (Karol Kot Marcina Świetlickiego). Stał się on także bohaterem „miejskiej legendy”, do dziś bowiem zgłaszają się na policję osoby, które zarzekają się, że go widziały: a to na Cmentarzu Rakowieckim, a to w kontyngencie polskich żołnierzy do Iraku…

*Cytaty pochodzą z wywiadu, którego Karol Kot udzielił Bogusławowi Sygitowi, autorowi książki: Kto zabija człowieka – najgłośniejsze procesy w powojennej Polsce.